Czy kolor oczu może mieć związek z chorobami skóry?

Wydawać by się mogło, że kolor oczu nie ma żadnego związku z chorobami skóry. Okazało się jednak, że osoby mające brązowe oczy są zdecydowanie bardziej podatne na pewne schorzenie, które z mniejszym prawdopodobieństwem może pojawić się u niebieskookich i odwrotnie. Dowiedz się, o czym mowa!

Najważniejsze informacje:

• Oczy niebieskie – mniejsze ryzyko zachorowania na bielactwo?
• Mechanizmy genetyczne związane z bielactwem a kolor oczu
• Oczy brązowe - mniejsze ryzyko zachorowania na czerniaka?
• Czy zatem kolor skóry ma związek z chorobami skóry? 

Oczy niebieskie – mniejsze ryzyko zachorowania na bielactwo?

Naukowcy z University of Colorado w Denver potwierdzają, że osoby posiadające niebieski kolor oczu są zdecydowanie mniej narażone na pojawienie się białych plam na skórze niż w przypadku brązowookich. Mowa w tym przypadku o bielactwie, które dotyka coraz więcej osób. Choroba ma związek z nieprawidłowym działaniem układu odpornościowego, który niszczy komórki wytwarzające barwnik, co skutkuje pojawieniem się wspomnianych wyżej białych plam.

Badania przeprowadzone na Amerykanach pochodzenia europejskiego wykazały, że aż 43% badanych, u których stwierdzono obecność genów mających znaczny wpływ na pojawienie się bielactwa, miały brązowy kolor oczu. W przypadku osób z niebieskimi, zielonymi czy szarymi oczami, procent ten był znacznie niższy. 

Bielactwo wiąże się również z wieloma innymi zaburzeniami autoimmunologicznymi, takimi jak cukrzyca, toczeń czy choroby tarczycy. Istnieje zrozumiałe zainteresowanie badaniem związków między kolorem oczu a ryzykiem wystąpienia tych schorzeń. Jednakże poza kolorem oczu kryją się za tym również mechanizmy genetyczne i molekularne.

Mechanizmy genetyczne związane z bielactwem a kolor oczu

Badania nad związkami między kolorem oczu a chorobami skóry, takimi jak bielactwo, koncentrują się na analizie genów i mechanizmów molekularnych, które mogą wpływać na te zjawiska. Jednym z kluczowych odkryć jest to, że zarówno kolor oczu, jak i bielactwo są w dużej mierze uwarunkowane genetycznie.

Bielactwo jest spowodowane brakiem lub niskim poziomem melaniny, barwnika odpowiedzialnego za kolor skóry, oczu i włosów. W organizmach ludzkich melanina jest wytwarzana przez komórki zwane melanocytami. Geny związane z bielactwem mogą wpływać na funkcjonowanie tych komórek oraz na interakcje między nimi a układem odpornościowym.

Jednym z genów związanych z bielactwem jest gen TYR (tyrozynaza), który koduje enzym tyrozynazę, niezbędny do produkcji melaniny. Mutacje w genie TYR mogą prowadzić do zaburzeń w produkcji melaniny, co z kolei może skutkować bielactwem. Jednak kolor oczu jest również uwarunkowany genetycznie, a zmiany w genach związanych z bielactwem mogą wpływać na inne mechanizmy ochronne w skórze.

Badania wykazały, że niebieski kolor oczu jest często związany z mutacjami w genie OCA2 (oculocutaneous albinism II), który jest również związany z bielactwem. Gen OCA2 odgrywa rolę w procesie produkcji melaniny w oczach, a jego mutacje mogą wpływać na ilość i jakość melaniny w oku. To może tłumaczyć, dlaczego osoby z niebieskimi oczami są mniej narażone na bielactwo w porównaniu do tych z brązowymi oczami.

Jednak warto zaznaczyć, że kolor oczu jest wieloczynnikowym cechą, która zależy od wielu genów, a związek między kolorem oczu a bielactwem jest skomplikowany. Nie jest to jednoznaczna reguła, ale istnieje pewne powiązanie między niektórymi genami związanymi z kolorem oczu a ryzykiem wystąpienia bielactwa.
 

Oczy brązowe - mniejsze ryzyko zachorowania na czerniaka?

Podobnie jak w przypadku niebieskich oczu, kolor brązowych oczu jest również uwarunkowany genetycznie. Jednak w tym przypadku badania wykazują odwrotny związek między kolorem oczu a ryzykiem wystąpienia innej choroby skórnej, mianowicie czerniaka.

Czerniak jest rodzajem nowotworu skóry, który rozwija się w melanocytach, tych samych komórkach odpowiedzialnych za produkcję melaniny. Istnieje hipoteza, że geny związane z bielactwem, które wpływają na ilość i jakość melaniny, mogą również odgrywać rolę w chronieniu przed rozwojem czerniaka.

Badania przeprowadzone przez naukowców z University of Colorado w Denver sugerują, że osoby o brązowych oczach mają mniejsze ryzyko zachorowania na czerniaka niż osoby o innych kolorach oczu. Jest to związane z genetycznymi mechanizmami, które sprzyjają brązowemu kolorowi oczu, a równocześnie chronią przed rozwojem czerniaka.

Czy zatem kolor skóry ma związek z chorobami skóry? 

Z genetycznego punktu widzenia bielactwo i czerniak to przeciwieństwa. Niektóre mutacje genetyczne powodujące zwiększone ryzyko bielactwa zmniejszają jednocześnie ryzyko czerniaka. Dzieje się tak też w drugą stronę. Bielactwo to choroba autoimmunologiczna, podczas której system odpornościowy atakuje komórki pigmentu. Sądzimy, że bielactwo to rodzaj nadaktywności procesu immunologicznego, w czasie którego organizm wyszukuje i niszczy też komórki czerniaka – twierdzi Richard Spritz, dyrektor Human Medical Genetics and Genomics Program

Związek między kolorem oczu a ryzykiem wystąpienia różnych chorób skórnych jest interesującym obszarem badań, który może otworzyć nowe perspektywy zrozumienia mechanizmów genetycznych związanych z tymi schorzeniami. Badania nad genetycznymi mechanizmami związanymi z bielactwem i czerniakiem oraz ich związkiem z kolorem oczu mogą prowadzić do lepszej diagnostyki i zrozumienia tych chorób.

Jednakże, należy podkreślić, że kolor oczu jest tylko jednym z wielu czynników wpływających na ryzyko chorób skórnych. Inne czynniki, takie jak ekspozycja na promieniowanie słoneczne, historia rodzinna czy inne czynniki środowiskowe, odgrywają również istotną rolę w występowaniu tych schorzeń.

Bibliografia:

1. University of Colorado Denver. "Eye color may indicate risk for serious skin conditions." ScienceDaily. ScienceDaily, 6 May 2012.
2. https://news.cuanschutz.edu/news-stories/eye-color-vitiligo